Merkez Bankası'ndan tarihi adım
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), yerli madenlerde üretilen altınların alımını durdurdu. 2017’de yapılan düzenleme ile Türkiye’de üretilen tüm altınların alımında öncelik TCMB’ye verilmişti.
Ekonomim sitesinde yer alan habere uzmanlar, bu kararın uluslararası piyasa ile yurt içi altın piyasası arasında 12 bin dolara kadar çıkan fiyat farkını azaltacağını belirtti. Altın ithalatı kotası nedeniyle zor günler yaşayan sektörde kararın olumlu karşılandığı ve piyasalara “can suyu” etkisi yaratmasının beklendiği ifade edildi. Yıllık 40 tona ulaşan yerel üretimin doğrudan satışının, altın ithalatı kaynaklı cari açığın azaltılmasına katkı sağlaması bekleniyor.
Türkiye Madenciler Derneği Başkanı Mehmet Yılmaz, kararın özellikle yurtiçi fiyatlar üzerinde etkili olacağını söyledi. Yılmaz, iç üretimin piyasaya verilmesinin hem fiyat makasının daralması hem de kayıt dışı yolların önlenmesi açısından önemli olduğunu belirtti. Ayrıca alımların yeniden başlayıp başlamayacağına ilişkin şu değerlendirmeyi yaptı:
“Şunu çok iyi biliyoruz; 4,5-5 yıldır sürekli alım vardı. Geçmişte de 1-1,5 aylık bir ara dönem olmuştu. Bu dönem de muhtemelen 2-3 ay kadar geçici bir dönem olacaktır. Yeniden alımlar başlayacaktır diye düşünüyorum.”
“Cari açığa etkisi pozitif olur"
Cari açık üzerinde önemli bir etkisi olan altın alımları ve fiyatlarının da iç alımın durdurulmasıyla nasıl etkileneceğini Yılmaz, şu şekilde anlattı:
“Bu durum ayrıca cari açık için hem negatif hem de pozitif etki edecek bir gelişme. Fiyatta realizasyon negatif etki olacaktır. Bir bu kadar da ithalatı da düşürebileceğiniz için pozitif etkisi de bu olacaktır.”
"Merkez Bankası piyasadaki oynaklık için pozisyon alıyor"
Altın Madencileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Yücel, TCMB’nin altın alımlarının durdurulduğunu doğruladı. Yücel, TCMB’nin altın alımlarını otomatik yaptığını, alım olmadığı dönemlerde bu durumun açıklandığını söylerken, sebeplere yönelik de Merkez Bankası’nın rezerv çeşitlendirmesi ya da küresel piyasalardaki oynaklık nedeniyle bir pozisyon alımı olabileceğini de ekledi.
“İthalat kotasıyla çelişebilir”
TCMB Eski Kıdemli Ekonomisti Dr. Ali Çufadar, altın alımlarının ekonomik programa da etkisi olduğunu belirtirken, rezervleri artırmaya yönelik ise önemli olduğunu belirtti. TCMB’nin altın alımı sonucu piyasaya sürdüğü likiditeyle hem para arzını hem de kura etki ettiğine dikkat çeken Çufadar, alımların durması ihtimalinin ithalat kotasıyla çelişebileceğine yönelik sorumuza da "doğru" yanıtını verdi.
Altın alımlarının durdurulmasına yönelik Merkez Bankası yorum yapmadı.
Altın rezervleri
2025 yılında Merkez Bankası yöneticilerinin de sıklıkla belirttiği gibi rezervlerin güçlendirilmeye çalışıldığı bir yıl oldu. Özellikle son yıllarda Dünya Altın Konseyi verilerinde de görüldüğü gibi TCMB dünyada da hatırı sayılır altın alımlarına imza attı.
2025 yılı 3. Çeyrek verilerinde, geçen yılın aynı dönemine göre altın alımları yüzde 13 artarken, önceki çeyreğe göreyse yüzde 6 azalış oldu.
17 Ekim ile sona eren haftada TCMB’nin toplam rezervler, 198,4 milyar dolar olurken, altın rezervleriyse 111,2 milyar dolar seviyesine yükseldi. 24 Ekim ile biten haftada altın fiyatlarındaki küresel gerilemeyle bu değerin yaklaşık 5 milyar dolar düşmesi bekleniyor.
